Trí tuệ nhân tạo – xu hướng mới trong giáo dục

Với xu hướng giáo dục cá nhân đang lên ngôi do tác động của đại dịch Covid-19, AI (trí tuệ nhân tạo) đang phát huy thế mạnh trong việc tối đa hóa hiệu quả học tập của từng học sinh.

Công ty NTT Data kết hợp với MIT Media Lab và NTT Boston đã phát triển thành công một nhân vật ảo trong mô hình hỗ trợ học tập bằng AI. (Nguồn: NTT Data Business Solutions)
Công ty NTT Data kết hợp với MIT Media Lab và NTT Boston đã phát triển thành công một nhân vật ảo trong mô hình hỗ trợ học tập bằng AI. (Nguồn: NTT Data Business Solutions)

Theo khảo sát mới nhất thực hiện tại Mỹ của tổ chức RAND, khoảng 57% số giáo viên cho rằng họ phải làm việc nhiều hơn so với thời gian trước đại dịch. 80% trong số này cho biết họ luôn trong tình trạng làm việc căng thẳng do áp lực trong công việc, đặc biệt là khi đại dịch lên đến đỉnh điểm.

Cứ bốn giáo viên được khảo sát thì có một người nghĩ về việc từ bỏ con đường giáo dục. Với con số đáng lo ngại như vậy, AI đã và đang được áp dụng mạnh mẽ vào ngành giáo dục nói chung để tối đa hóa các bước mà máy tính có thể học được. Từ đó, AI giúp tiết kiệm nhiều thời gian cho giáo viên và học sinh hơn.

Cùng với xu hướng này, mô hình giáo dục cá nhân được thiết kế nhằm mục đích biến các kế hoạch học tập trở nên phù hợp nhất với từng học sinh dựa trên nhiều yếu tố của từng cá nhân đó. Mô hình này tập trung trao cho người học quyền kiểm soát tối đa những gì mình học và cách học như thế nào.

Giáo dục cá nhân từ lâu đã gây nhiều tranh cãi bởi sự khả thi trong việc đo lường khả năng tiếp thu cũng như hiệu quả thực tế của từng học sinh. Mặt khác, một đặc điểm chính trong mô hình này chính là sự giúp sức từ công nghệ, khiến việc “chăm chăm” vào màn hình máy tính với tần suất dài cũng là một mối lo khác cho những bậc phụ huynh muốn con mình theo đuổi phương pháp này.

Tuy nhiên, dịch bệnh Covid-19 đã khiến nhiều phụ huynh phải cân nhắc phương pháp học tập cá nhân này như một mô hình giáo dục lâu dài cho con em mình bởi viễn cảnh học tập trực tiếp hoàn toàn là chưa thể khả thi trong tương lai gần.

Sự giúp sức của AI trong mô hình học tập cá nhân này đang ngày càng trở nên phổ biến, đặc biệt là ở các nước phương Tây.

Những “giáo viên AI”

Với sự phát triển của công nghệ máy tính, những thuật toán giờ đây được thiết kế nhằm giúp các nhà giáo dục phân tích cách học của từng học sinh.

Từ các dữ liệu mà AI thu thập được, các giáo viên có thể linh hoạt trong việc vạch ra những chiến thuật, kế hoạch học tập phù hợp cho từng học sinh của mình dựa trên tính cách cá nhân và các yếu tố ngoại cảnh.

Bên cạnh việc giúp sức các giáo viên, nhiều chương trình phần mềm hỗ trợ học tập hiện nay có thể giúp người học vạch ra các mục tiêu trong việc học của mình. Thậm chí, những thuật toán này còn có thể thay đổi các phương pháp học tập nếu chúng cảm nhận được học sinh của mình đang bắt đầu chán nản hoặc không hài lòng với môn học.

Nhiều người quan niệm phương pháp học tập cá nhân hóa chỉ phù hợp với những em thanh thiếu niên khi đã có thời gian làm quen với công nghệ và đã bước đầu chủ động trong các kế hoạch học tập của mình.

Tuy nhiên, trên thế giới đang xuất nhiều công nghệ AI, mà tiêu biểu là các nhân vật ảo, được thiết kế dưới dạng các nhân vật hoạt hình để học sinh ở độ tuổi mầm non đến tiểu học bắt đầu làm quen dần với mô hình học tập cá nhân.

Tiêu biểu như vào năm 2021, Công ty NTT Data kết hợp với MIT Media Lab và NTT Boston phát triển thành công một nhân vật ảo trong mô hình hỗ trợ học tập bằng AI. Nhân vật ảo này có thể nhận ra từng cử chỉ, ngôn ngữ cơ thể, thậm chí là những phản hồi đầy sinh động.

Ngoài ra, “giáo viên” AI này còn có khả năng phân tích cách phát âm, tóm tắt nội dung và tạo ra câu hỏi dựa trên nội dung có sẵn cho người học. Mô hình này được đánh giá rất phù hợp với hình thức học tập cá nhân hoặc hình thức giáo dục tại nhà (homeschooling) ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trong bối cảnh đại dịch.

AI thay thế hoàn toàn giáo viên?

Mối đe dọa từ AI luôn là nỗi lo của rất nhiều người trên thế giới. Thế nhưng, tính riêng trong lĩnh vực giáo dục, nếu có thể kết hợp AI trong giáo dục thường ngày sẽ trở thành công cụ đắc lực không chỉ với học sinh và giáo viên, mà còn cả toàn xã hội nói chung.

Trên thực tế, các hệ thống được trang bị trí tuệ nhân tạo đã cải thiện quá trình dạy và học rất nhiều. Đối với giáo viên, những khâu hoàn toàn có thể “tự động hóa” được như chấm điểm, giúp tiết kiệm đáng kể thời gian của thầy cô giáo và họ hoàn toàn có thể dùng số thời gian này để

dạy học. Việc thu thập dữ liệu từ phía học sinh nhằm mục đích phát triển các phương án dạy học tối ưu nhất cho từng học sinh cũng là một cách mà các cỗ máy AI hiện nay đang hỗ trợ các nhà giáo dục.

Dù AI đang dần trở nên phổ biến hơn, nhưng điều mà thế giới băn khoăn là làm sao để tối đa hóa vai trò của AI trong dạy và học, chứ không phải viễn cảnh AI thay thế toàn bộ lực lượng lao động trong giáo dục.

Đang làm bài thi