Những sự kiện giáo dục tiêu biểu, nổi bật nhất năm 2021

Năm 2021 là năm thứ 2 ngành Giáo dục chịu ảnh hưởng của dịch COVID-19. Dù gặp không ít khó khăn, ngành Giáo dục cũng đạt được những thành tích nổi bật.

1. 22 triệu học sinh, sinh viên không được đến trường; gần 1,9 triệu học sinh thiếu thiết bị tối thiểu để học online

Năm 2021, nước ta chịu ảnh hưởng nặng nề của dịch COVID-19, dịch bệnh tác động tới mọi lĩnh vực đời sống xã hội, giáo dục cũng không ngoại lệ. Như đánh giá của Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, ngành giáo dục năm nay bị “đảo lộn và tàn phá” bởi COVID-19.

Tác động nhìn thấy rõ nhất là con số 22 triệu học sinh, sinh viên không được tới trường. Theo thống kê, năm 2021, học sinh, sinh viên cả nước chỉ đến trường khoảng hai tháng, nghỉ hè 3 tháng và học online 7 tháng còn lại.

Học sinh, sinh viên làm quen với phương pháp học mới – học trực tuyến, mọi nội dung giảng dạy, từ tập viết cho lớp 1 đến thực hành của sinh viên đều tiến hành online, qua livestream, video mô phỏng. Khối trẻ mầm non chịu nhiều thiệt thòi nhất, nhiều địa phương thông báo cho học sinh mầm non nghỉ học thay vì học online như các cấp học khác.

Hoạt động thi cử, tuyển sinh phải điều chỉnh cả cách thức lẫn tiêu chí. Các đợt đánh giá định kỳ, thậm chí tuyển sinh lớp 6, lớp 10 ở nhiều tỉnh thành diễn ra trực tuyến, ít nhiều ảnh hưởng đến tính công bằng và hiệu quả xét tuyển.

Dịch COVID-19 trở thành cuộc sát hạch năng lực ngành giáo dục, làm bộc lộ bất cập cả về cơ sở hạ tầng, công nghệ lẫn chất lượng nhân sự. Gần 1,9 triệu học sinh thiếu thiết bị tối thiểu để học online; hàng triệu em khác học trong điều kiện nghẽn mạng, trục trặc phần mềm. Nhiều giáo viên hạn chế về trình độ, kỹ năng làm chủ công nghệ… Tất cả những nguyên nhân này ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng dạy và học. Bộ thừa nhận “dạy trực tuyến không thể đòi hỏi hiệu quả như trực tiếp”.

Học sinh nhiều địa phương trên cả nước đã học online suốt nhiều tháng qua 

2. Lễ khai giảng năm học mới chưa từng có

Ngày 5/9/2021, thay vì háo hức tới trường dự lễ khai giảng như mọi năm, lần đầu tiên trong lịch sử, hàng triệu học sinh chào cờ, nghe tiếng trống khai trường qua màn hình điện thoại, máy tính.

Cả nước có hơn 20 tỉnh thành chỉ có thể tổ chức lễ khai giảng trực tuyến hoặc qua truyền hình cho học sinh; trong đó có cả Thủ đô Hà Nội, nơi có đến trên 2,1 triệu học sinh, chiếm khoảng 10% tổng số học sinh của cả nước.

Ngoài ra, có khoảng gần 30 tỉnh thành sẽ tổ chức lễ khai giảng theo hình thức trực tiếp nhưng dưới sự phối hợp chặt chẽ của ngành y tế, các yêu cầu nghiêm ngặt trong tuân thủ quy định về phòng chống dịch bệnh.

Do ảnh hưởng nặng nề của dịch bệnh, một số địa phương đã không thể tổ chức lễ khai giảng như Bạc Liêu, Thành phố Hồ Chí Minh, Cà Mau, Cần Thơ…. Một số địa phương vẫn chưa thể bắt đầu năm học mới như Đồng Tháp, Long An, Trà Vinh…

3. Kỳ thi tốt nghiệp THPT đặc biệt nhất lịch sử

Do ảnh hưởng của dịch COVID-19, kỳ thi tốt nghiệp THPT năm nay tiếp tục được chia làm 2 đợt. Đợt 1 được tổ chức vào ngày 7 và ngày 8 tháng 7 với hơn 980.000 thí sinh đã tham dự. Đợt 2 vào ngày 6 và ngày 7 tháng 8 có 26.000 thí sinh đăng ký dự thi thuộc 42 tỉnh thành.

Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2021 được nhận định là kỳ thi đặc biệt trong lịch sử thi quốc gia khi dịch bệnh lan rộng gần 40 tỉnh, thành. Một số địa phương trở thành điểm nóng dịch bệnh. Đây cũng là lần đầu tiên trong lịch sử thi tốt nghiệp, có đến hơn 15.000 thí sinh được xét đặc cách tốt nghiệp THPT. Đây là những thí sinh ở các địa phương không thể tổ chức dự thi do thực hiện giãn cách theo chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ, ở vùng bị phong tỏa, cách ly hoặc là F0, F1, F2. Việc xét đặc cách dựa trên nguyện vọng của thí sinh và đề xuất của UBND các tỉnh thành.

Lần đầu tiên trong lịch sử thi tốt nghiệp THPT, có đến hơn 15.000 thí sinh được xét đặc cách tốt nghiệp (Ảnh: Nhân Dân)

4. Loạt thành tích xuất sắc của học sinh Việt Nam trong các cuộc thi quốc tế

Bất chấp khó khăn do COVID-19, học sinh Việt Nam vẫn giành được thành tích đáng ngưỡng mộ trong các cuộc thi quốc tế. Cụ thể:

Tại Kỳ thi Olympic Khoa học trẻ quốc tế 2021 (IJSO), Việt Nam có 4 học sinh đạt Huy chương vàng, hai học sinh giành huy chương bạc. Đây là thành tích cao nhất của đội tuyển Việt Nam trong 10 lần tham dự IJSO. Tất cả 6 em đều là học sinh lớp 10, trường THPT chuyên Hà Nội-Amsterdam.

Tại Kỳ thi Olympic Toán và Khoa học quốc tế (IMSO 2021) – cuộc thi quốc tế uy tín nhất dành cho học sinh dưới 13 tuổi, 22/24 học sinh lớp 5 và lớp 6 đến từ các trường tiểu học và THCS trên địa bàn Hà Nội giành huy chương. Trong đó, với môn Toán, 6 em giành huy chương bạc và 6 em giành giải đồng. Với môn Khoa học, đội tuyển Việt Nam giành 3 huy chương bạc và 7 đồng.

Đề thi Olympic Toán và Khoa học quốc tế năm nay được đánh giá khó hơn mọi năm. Thí sinh không chỉ phải nắm chắc kiến thức nền mà còn cần tham khảo rất nhiều kiến thức ngoài chương trình học thông thường. Chưa kể, năm nay tình hình dịch bệnh trong nước diễn biến phức tạp, học sinh chưa được đến trường hơn 7 tháng qua, các em tự ôn tập tại nhà theo hướng dẫn của thầy cô. Do đó, kết quả đã đạt được rất đáng khích lệ.

Tại Kỳ thi Olympic quốc tế dành cho các thành phố lớn 2021 (IOM), học sinh Hà Nội giành một huy chương vàng, sáu huy chương bạc và hai giải đồng đội. Các em đều là học sinh THPT chuyên Hà Nội-Amsterdam tranh tài ở bốn môn: Toán học, Vật lý, Hóa học và Tin học, mỗi môn hai em.

Học sinh Hà Nội giành thành tích xuất sắc tại Kỳ thi Olympic quốc tế dành cho các thành phố lớn 2021 (IOM)

Tại Kỳ thi Olympic vật lý quốc tế 2021 (IPhO 2021), đội tuyển Việt Nam giành tới 3 huy chương vàng, 2 huy chương bạc. Thành tích này giúp Việt Nam xếp thứ thứ 7, sau Hàn Quốc, Trung Quốc, Nga, Mỹ, Đài Loan, Rumani.

Tại Kỳ thi Olympic toán học 2021 (IMO), đội tuyển Việt Nam giành được 1 huy chương vàng, 2 huy chương bạc và 3 huy chương đồng.

Tại Kỳ thi Olympic Kinh tế quốc tế (IEO), dù là lần đầu tham dự, học sinh Việt Nam đã giành được 2 Huy chương Đồng cùng thành tích cao toàn đội tại một số phần thi.

Tại Kỳ thi Olympic quốc tế về Thiên văn học và Vật lý Thiên văn lần thứ 14 (IOAA 14), đoàn Việt Nam đã lập được thành tích chưa từng có với 100% số thí sinh đoạt giải gồm 2 huy chương vàng, 1 huy chương bạc và 2 huy chương đồng.

Đang làm bài thi